Theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) mang tên Đầu tư năng lượng thế giới (World Energy Investment 2023) mới xuất bản cuối tháng 5, đầu tư cho năng lượng sạch tiếp tục vượt đầu tư cho nhiên liệu hóa thạch trong năm 2023, khi các dự án năng lượng mặt trời lần đầu tiên vượt số tiền chi tiêu cho dầu mỏ. Điều này cho thấy xu hướng đầu tư cho dịch chuyển năng lượng tăng tốc một phần vì những lo ngại về an ninh do cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu gây ra.
Cụ thể, có khoảng 2,8 nghìn tỷ USD sẽ được đầu tư trên toàn cầu vào năng lượng năm 2023, trong đó hơn 1,7 nghìn tỷ USD dự kiến sẽ dành cho các công nghệ sạch – bao gồm năng lượng tái tạo, xe điện, điện hạt nhân, lưới điện, lưu trữ, nhiên liệu ít phát thải, cải thiện hiệu quả và máy bơm nhiệt; phần còn lại sẽ dành cho năng lượng hóa thạch gồm than, khí đốt và dầu mỏ.
IEA nêu rõ đầu tư hàng năm cho năng lượng tái tạo đã tăng gần 1/4 kể từ năm 2021, trong khi đầu tư cho nhiên liệu hóa thạch tăng 15%. Đầu tư cho năng lượng sạch cao là nhờ ngồn vốn đổ vào năng lượng tái tạo và xe điện. Tuy nhiên hơn 90% mức tăng này đến từ các nền kinh tế phát triển và Trung Quốc, gia tăng nguy cơ mất cân đối trong phân bổ toàn cầu nếu quá trình chuyển dịch sang năng lượng sạch không diễn ra ở những nơi khác. IEA cũng nhấn mạnh đầu tư cho nhiên liệu hóa thạch vẫn cao gấp đôi mức giới hạn để đạt mục tiêu trung hòa khí thải vào giữa thế kỷ này.
Báo cáo của IEA cho thấy sản xuất năng lượng sạch có thể mang lại hơn 650 tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu vào năm 2050, đồng thời chỉ ra cho thấy các quốc gia sẽ cần vượt qua những thách thức liên quan đến chuỗi cung ứng và lực lượng lao động để hiện thực hóa tiềm năng kinh tế của các lĩnh vực công nghệ sạch.
Báo cáo hoan nghênh các chính sách quan trọng mới sẽ giúp thúc đẩy thị trường trong thời gian tới. Chẳng hạn, Đạo luật Giảm lạm phát ở Mỹ là một gói biện pháp giúp những người dễ bị tổn thương chi trả cho chăm sóc sức khỏe và giảm lượng khí thải, tập trung vào năng lượng và giao thông, gói Fit for 55 và kế hoạch REPowerEU của EU đang thúc đẩy tăng trưởng thị trường, chương trình Chuyển đổi xanh của Nhật Bản và chương trình khuyến khích liên kết sản xuất ở Ấn Độ khuyến khích sản xuất pin mặt trời và pin.
Báo cáo của IEA cũng đề cập sự thiếu hụt lớn trong đầu tư năng lượng sạch ở các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển. Ngoài một số điểm sáng về đầu tư điện mặt trời ở Ấn Độ, năng lượng tái tạo ở Brazil và một phần của Trung Đông thì tại nhiều quốc gia, quá trình này đang bị cản trở bởi các yếu tố bao gồm lãi suất cao, khung chính sách và cơ chế thị trường chưa đủ rõ ràng, cơ sở hạ tầng lưới điện kém phát triển…
Theo IEA, cộng đồng quốc tế cần phải làm nhiều hơn nữa, đặc biệt là để thúc đẩy đầu tư vào các nền kinh tế có thu nhập thấp để quá trình chuyển dịch năng lượng toàn cầu diễn ra hiệu quả…
**********
Nguồn: https://www.iea.org/reports/world-energy-investment-2023